کش‌بک چیست؟
کش‌بک ایده‌ای نو در زمینه خریدوفروش به شمار می‌رود. این روش در نظر اول مشابه تخفیف دادن به مشتریان است؛ اما با عمیق‌تر شدن در سازوکار آن، تفاوت‌های این دو سرویس بیشتر نمایان می‌شوند. بازگشت پول نقد که همان معادل فارسی Cash Back است، به‌خوبی هدف ایده را مشخص می‌کند. کش‌بک فرایندی است که در آن بخشی از هزینه صرف شده هنگام خرید به شکل اعتبار یا وجه نقد به مشتریان بازمی‌گردد. این ایده تجاری نه‌تنها می‌تواند قدرت خرید مشتریان را افزایش دهد و از هزینه‌های فرد بکاهد؛ بلکه روشی مناسب برای تبلیغ فروشگاه و بیزینس مربوطه به‌حساب می‌آید. این ایده قدمت طولانی ندارد اما توانسته است در همین زمان کوتاه، موردتوجه معتبرترین کسب‌وکارها قرار بگیرد و بازخورد مثبت جهانی داشته باشد.
تاریخچه کش‌بک
پیش‌تر اشاره شد که ایده کش‌بک آن چنان قدیمی نیست و در چند دهه اخیر در دنیای تجارت متولد شده است. نظام کش‌بک اولین‌بار در سال ۱۹۸۶ توسط دیسکاور کارت (Discover Card) به بازار جهانی معرفی شد. دیسکاور کارت از اصلی‌ترین کارت‌های اعتباری در ایالات متحده آمریکا به شمار می‌رود و متعلق به شرکتی با همین نام یعنی دیسکاور فایننشال (Discover Financial) است. این شرکت خدمات مالی با استفاده از سیستم کش‌بک تلاش می‌کرد تا مشتریان را به خرید با کارت‌های اعتباری تشویق کند و آن را جایگزین اسکناس نماید. از آن زمان تاکنون خدمت کش‌بک رشد چشمگیر داشته و به مسئله‌ای فراگیر در حوزه تجارت تبدیل شده است. امروزه فروشگاه‌ها، کافه‌ها و رستوران‌ها، بیمه‌ها و سایر کسب‌وکارها به‌صورت گسترده از این سیستم کمک می‌گیرند تا به کسب‌وکار خود رونق دهند. این عمل عموماً توسط باشگاه مشتریان نهاد مربوطه و یا اپلیکیشن‌ها خاص و معتبر صورت می‌گیرد. این ایده تجاری که در کشورهای استرالیا و نیوزیلند با نام cash out نیز خوانده می‌شود، توسط سرویس‌های معتبری همچون ویزا VISA، مسترکارت Mastercard و امریکن اکسپرس American Express نیز پرداخت می‌شوند. برگشت نقدی وجه علاوه بر آمریکا در کشورهای کانادا، انگلستان، ایرلند، آلمان، هنگ‌کنگ و غیره انجام می‌گردد.
کش‌بک چگونه کار می‌کند؟
به طور منطقی هیچ بیزینسی حاضر نیست تا در ازای خدمات خود بی‌دلیل متحمل ضرر شود و آن را پایین‌تر از قیمت واقعی خود عرضه کند؛ بنابراین بازگشت بخشی از هزینه به مشتریان چگونه صورت می‌گیرد؟ باید توجه داشت که عموماً در توضیح کش‌بک عنوان می‌شود که موجب سود طرفین به طور هم‌زمان یعنی هم خریدار و هم عرضه‌کننده خدمات می‌شود. چه‌طور این شرایط ممکن است؟ بیشتر توضیح می‌دهیم.
کش‌بک عموماً توسط اپلیکیشن یا نهادهای واسطه ارائه می‌شود. فروشگاه‌ها و ارائه‌دهندگان خدمات، به اپلیکیشن واسطه درخواست تبلیغ می‌دهند. واسطه که خود از اعتبار و محبوبیت بالا در میان خریداران برخوردار است بابت این تبلیغات و معرفی فروشگاه‌ها و نهادها پورسانت دریافت می‌کند. این هزینه بابت خدمت تبلیغ پرداخت شده است. حال اپلیکیشن واسطه برخی از مبلغ دریافتی خود را به‌عنوان جایزه خرید به مشتریانی بازمی‌گرداند که از فروشگاه معرفی شده در برنامه خرید کرده‌اند. در این زمان یک سلسله رخ‌داده است: ۱- فروشگاه به‌خوبی تبلیغ می‌شود و فروش بیشتری خواهد داشت، ۲- اپلیکیشن واسطه به دلیل افزایش مشتریان فروشگاه، پیشنهاد کاری و تبلیغات بیشتری از عرضه‌کنندگان دریافت می‌کند و سود افزایش می‌یابد، ۳- خریدار در هزینه‌های خود صرفه‌جویی می‌کند و قدرت خرید افزایش می‌یابد؛ این مسئله باعث می‌شود مشتری دوباره به فروشگاه تحت قرارداد بازگردد و خرید خود را تکرار کند.
به همین خاطر است که از کش‌بک یا بازپرداخت نقدی به‌عنوان یک روش بازاریابی نوین یاد می‌شود. این سیستم به نفع تمامی طرفین درگیر در خرید است و در درازمدت موجب رونق کسب‌وکار می‌گردد.
یک سیستم کش‌بک ایده‌آل چه ویژگی‌هایی دارد؟
برای سنجش آن که یک سیستم موفق عمل کرده است و یا خیر همواره باید معیارهای مختلف را مورد بررسی قرار داد. درباره بازگشت هزینه نقدی سود و زیان مشتری، ارائه‌دهنده خدمت و واسطه سنجیده می‌شود؛ اما تجربه ثابت کرده است که یک سیستم کش‌بک کم‌نقص از قوانین زیر پیروی می‌کند:
- مشخص‌کردن درصد دقیق کش‌بک: نیاز است تا اپلیکیشن واسطه به طور دقیق و حساب شده میزان و کش‌بک و درصد پولی که به مشتری بازمی‌گردد را مشخص کند. احتمالاً تاکنون با تبلیغاتی مواجه شده‌اید که به مشتری وعده ۹۰% تخفیف را می‌دهند؛ اما هنگام خرید متوجه می‌شوید که تنها یک یا دو کالا طبق سیاست‌های فروشگاه از چنین درصد تخفیفی برخوردار هستند و سایر اجناس تخفیف کمتر دارند و یا به طور کل هیچ طرح ویژه‌ای شامل حال آن‌ها نمی‌شود. درست است که هیچ دروغی گفته نشده اما واضح نبودن اطلاعات موجب خشم و یا دلسرد شدن مشتری می‌شود. چه‌بسا که این مسئله تبلیغ منفی برای بیزینس و خرید می‌گردد.
- اعلام مهلت استفاده از کش‌بک: این که تا چه زمانی می‌توانید از مبلغ پول بازگردانده شده استفاده کنید، موردی است که برنامه واسطه باید به‌صراحت آن را اعلام کند. عموماً کش‌بک به‌صورت اعتبار الکترونیکی داخل حساب کاربری شما ذخیره می‌شود. مشتری باید بداند که آیا مهلت زمان خاصی برای برداشت و نقدکردن این اعتبار و یا خرید مجدد به کمک این شارژ وجود دارد و یا هیچ فاکتوری او را محدود نمی‌کند.
- یادآوری: گاهی اوقات فرد فراموش می‌کند که در حساب خود مبلغی تحت عنوان کش‌بک ذخیره دارد. اپلیکیشن ارائه‌دهنده سرویس می‌تواند با یادآوری این مسئله کمکی شایان به فرد کند و چرخه خرید را رونق بخشد.
کش‌بک در ایران
همان‌طور که گفته شد ایده بازگرداندن بخشی از هزینه خرید به مشتریان و به نحوی پاداش‌دادن به او برای اولین‌بار در آمریکا مطرح شد و سپس در نقاط دیگر دنیا رواج یافت. مفهوم کش‌بک در ایران نیز بحث داغ سال‌های اخیر فروشندگان و خریداران است. سرویس بازگشت پول نقد توسط کسب‌وکارهایی مانند زرین پال، تخفیفان، بلوبانک، داپ‌اَپ و غیره ارائه می‌شود. برای استفاده از این سرویس‌ها باید از اپلیکیشن تلفن همراه و یا نسخه وب اپ استفاده نمایید و با گذراندن چند مرحله ساده، امکان بهره‌مندی از کش اپ را خواهید داشت.
نحوه استفاده از کش‌بک توسط مشتریان
پس از دانلود نسخه صحیح و نصب اپلیکیشن، لازم است تا مراحل ثبت‌نام را کامل کنید. برای این کار باید شماره همراه خود را همچون عموم اپلیکیشن‌های بانکی وارد کرده و منتظر رمز تأیید بمانید. پس از ورود به اپلیکیشن و اجازه دسترسی به لوکیشن، برنامه فروشگاه‌های نزدیک شما که دارای ویژگی کش‌بک هستند را نمایش می‌دهد. در این فهرست ممکن است نام فروشگاه‌های هایپرمی، گندم، رستوران‌ها و کافه‌های خاص را ببینید. اطلاعات فروشگاه شامل میزان فاصله از شما، نشانی دقیق، ساعات کاری قابل رویت است. امکان مسیریابی به فروشگاه، بازخورد دیگر مشتریان و همچنین تراکنش‌های قبلی شما از این فروشنده ممکن است در اپلیکیشن‌های مختلف همچون زرین پلاس در نظر گرفته شده باشد.
اپلیکیشن بلوبانک چنین قابلیتی را فراهم آورده است. بلوبانک از سیستم کش‌بک حمایت می‌کند و در صورت خرید از فروشگاه‌های تعیین شده توسط این بانک توسط کارت و حساب بلو، کش‌بک به شما تعلق می‌گیرد. بلوبانک همچنین علاوه بر بازگرداندن بخشی از هزینه به‌صورت کش‌بک، یک فهرست کامل از فروشگاه‌ها و خدمات تحت قرارداد خود که دارای درصد تخفیف هستند را نیز نشان می‌دهد. دقت داشته باشید که تخفیف و کش‌بک دو مفهوم جداگانه هستند و تنها شباهت آن‌ها، کاهش هزینه کلی پرداخت شده توسط مشتری است.
نکات مهم هنگام خرید در سیستم بازگشت نقدی پول
هر اپلیکیشن فهرستی از خدمات و فروشگاه‌های تحت قرارداد خود را به نمایش می‌گذارد که شما می‌توانید بنا بر نیاز و تمایل خود یکی از آن‌ها را انتخاب کنید. پیش از مراجعه به فروشگاه به چند نکته توجه کنید.
- اول‌ازهمه تکمیل نمودن پروفایل کاربری از ضروریات است. بعد از واردکردن مشخصات شخصی، لازم است تا شما یک یا چند کارت‌بانکی خود را به اپلیکیشن اضافه کنید. در غیر این صورت خرید شما بی‌معنی است چراکه برنامه کش‌بک برای شما حساب نمی‌کند.
- بعد از مراجعه به فروشگاه و انجام خرید، همین که QR محصول توسط دستگاه بارکدخوان اسکن می‌شود، کش اپ قرارداد شده به خریدار تعلق می‌گیرد؛ بنابراین نگرانی از بابت نحوه پردازش کش اپ وجود ندارد و دیرکرد یا انتظاری در کار نخواهد بود.
- خریدهای انجام شده حتماً باید توسط کارت‌های بانکی که در اپلیکیشن تعریف شده‌اند، صورت گیرد.
- این که اپلیکیشن موردنظر کارت کدام بانک‌ها را پشتیبانی می‌کند، عموماً برنامه به برنامه متفاوت است و پیش از اقدام باید فهرست مربوطه را چک کنید. برنامه‌های کش‌بک در ایران بیشتر اوقات همه کارت‌های بانکی عضو شبکه شتاب را پوشش می‌دهند.
- حداکثر کارت‌های اضافه شده به اپلیکیشن مشخص هستند. برای مثال در برنامه زرین پلاس شما می‌توانید تا سقف ۱۰ کارت‌بانکی مختلف را به اپلیکیشن اضافه کنید.
- درصورتی‌که دیگر نمی‌خواهید یک کارت‌بانکی خاص در فهرست شما باشد، می‌توانید آن را حذف و یا آرشیو کنید.
انواع کش‌بک
بازگشت پول به خریداران تنها به یک حالت صورت نمی‌گیرد بلکه به روش‌های مختلف امکان‌پذیر است. عواملی همچون نحوه دریافت کش‌بک و همچنین شرایط استفاده از آن موجب پدیدآمدن این تنوع شده است.
کش‌بک چطور باعث خرید بیشتر می شود؟
کش‌بک ۱۰۰ درصدی
این که هنگام خرید تمام پول پرداخت شما تمام‌وکمال به مشتری بازگردد، شبیه رؤیا به نظر می‌رسد؛ اما امکان‌پذیر است. این مدل از بازگشت پول عموماً توسط کسب‌وکارهای نوپا و تازه افتتاح شده استفاده می‌شود و فروشگاه مربوطه برای اولین مراجعه و خرید، تمام هزینه را به شما بازمی‌گرداند.
کش‌بک درصد ثابت
در این نوع کش‌بک فروشگاه یک درصد مشخص می‌کند. مشتری می‌تواند خرید خود را انجام دهد و هیچ‌گونه سقف خریدی برای او تعریف نشده است. در پایان فروشگاه به همان میزان درصد، پول مشتری را برمی‌گرداند.
کارت اعتباری
اپلیکیشن ارائه‌دهنده سرویس کش‌بک، یک کارت اعتباری به خریدار می‌دهد و تمام مبالغ بازگردانده شده در این کارت ذخیره می‌شود. شارژ داخل این کارت اعتباری امکان نقدشدن ندارد و تنها برای خرید قابل‌استفاده است. در مواردی نوع کالا یا خدمات ارائه شده در نحوه ارزش‌گذاری و همچنین درصد بازگشت پول نقدی تأثیرگذار است. برای مثال به طور عرفی کش‌بک محصولات سوپرمارکتی ۱ درصد، نرخ لوازم جانبی ۳ درصد و لباس ۵ درصد در نظر گرفته می‌شود. بااین‌حال بدانید که این درصدها قطعی نیستند و صاحب کسب‌وکار و اپلیکیشن ارائه‌دهنده در میزان بازگشت هزینه به کاربران نقش دارند. اپلیکیشن زرین پلاس یک سقف مشخص برای کش‌بک دارد و تا ۴۰% مبلغ هزینه شده را ممکن است به شما بازگرداند.
شارژ حساب کاربری
هزینه بازگردانده به شما در قالب امتیاز در حساب کاربری شما ذخیره می‌شود. در چنین مواردی اپلیکیشن ارائه‌دهنده کش‌بک عموماً یک فروشگاه داخلی دارد. برای مثال می‌تواند از این فروشگاه بلیت فیلم بخرید، شارژ تلفن همراه تهیه کنید و یا بخشی از امتیاز خود را برای تخفیفی خاص مبادله کنید.
کش‌بک نقدی
این مدل ارائه کش‌بک عموماً به‌عنوان محبوب‌ترین آن در نظر گرفته می‌شود. در کش‌بک نقدی شما واقعاً می‌توانید مبلغ بازگردانده شده را از حساب کاربری خود برداشت کنید و به کارت‌بانکی خود منتقل سازید. این روش منبع الهام برای نام‌گذاری کش‌بک یا همان بازگشت نقدی پول بوده است.
کش‌بک آفلاین
در برخی کسب‌وکارها مشتریان می‌توانند با درخواست فاکتور از ارائه‌دهنده خدمات و آپلود آن در سایت یا اپلیکیشن، درصدی از هزینه خود را به‌صورت کاش دریافت کنند. دقت داشته باشید که لازمه انجام این عملیات، وجود فاکتور خرید است.
کیف پول چیست؟
عموماً اپلیکیشن‌های ارائه‌دهنده کش‌بک در ایران، یک بخش به نام کیف پول برای ذخیره‌سازی اعتبار شما در نظر می‌گیرند. این کیف پول به دو بخش امتیازی و ریالی تقسیم می‌شود. به طور مشخص با امتیازهای خود می‌توانید در فروشگاه داخلی خرید کنید و یا کد تخفیف خاص دریافت کنید. بخش ریالی نیز مبالغی است که معادل وجه رایج مملکت هستند و می‌توانند برداشت شوند و به کارت‌بانکی شما منتقل گردند. توجه داشته باشید که عموماً یک حداقل برای برداشت بانکی از کیف پول وجود دارد. مثلاً اگر اعتبار شما به ۱۰ هزار تومان نرسد، برداشت امکان‌پذیر نخواهد بود. در این زمان درصورتی‌که فروشگاه داخلی در اپلیکیشن وجود داشته باشد، شما می‌توانید با موجودی خود شارژ یا بسته اینترنت تهیه کنید، کوپن یا تخفیف فروشگاه موردعلاقه‌تان را داشته باشید، اشتراک پلتفرم‌های آنلاین همچون تماشای فیلم یا پخش موسیقی را دریافت کنید.
تراکنش اول و جوایز کش‌بک
اپلیکیشن‌ها برای تشویق مشتریان همواره یک جایزه برای خرید اول در نظر می‌گیرند. این جایزه در بیشتر اوقات یک میزان مبلغ مشخص است که به‌صورت پول قابل‌برداشت به کیف پول شما افزوده می‌شود. عموم برنامه‌های ارائه‌دهنده بازگشت پول نقدی یک کد معرف نیز برای شما در نظر می‌گیرند که در صورت معرفی به دوستان و انجام تراکنش با حداقل تعیین شده، پاداشی مشخص به‌حساب کیف پول شما واریز می‌شود.
مزایای کش‌بک
درباره تأثیرات مثبت برگشت وجه نقد، صحبت‌ها بسیار است اما به طور خلاصه می‌توان گفت که این مسئله هم به نفع مشتریان است و هم فروشگاه‌ها در زمینه‌های مختلف سود خواهند برد. کش‌بک روشی حساب شده برای رونق کسب‌وکار در دنیای امروزی است و به همین خاطر پس از پیدایش در حد یک ایده کوچک باقی نماند و جهان را به تصرف خود درآورد. برخی از مزایای برگشت وجه نقد عبارت‌اند از:
- کش‌بک کمک می‌کند تا خرید خود را با سرمایه کمتر انجام دهید؛ این مسئله در کاهش هزینه‌های زندگی تأثیرگذار است.
- با این روش می‌توانید خریدهای بیشتری انجام دهید. پول بیشتر، توانایی خرید بیشتر.
- بازگشت وجه نقد می‌تواند خریدهای منظم را شکل دهد و تمایل خرید افراد افزایش می‌یابد چراکه لذت سود کردن را چشیده‌اند.
- فروشگاه‌های تحت قرارداد به‌صورت خودکار تبلیغ می‌شوند. کش‌بک همان قدر که به فکر خریداران است، برای فروشندگان نیز سودمند خواهد بود.
- با کمک این ایده سطح عرضه و تقاضا در درازمدت بالاتر می‌رود و در نهایت به رونق کسب‌وکار می‌انجامد.
