سقف تراکنش بانکی به زبان ساده حداکثر مبلغی است که شما در یک بازه زمانی مشخص (مثلاً روزانه یا ماهانه) می‌توانید از حساب بانکی خود به حساب دیگری منتقل کنید. این محدودیت‌ها به دو شکل کلی تعیین می‌شوند: یکی محدودیت تعداد تراکنش‌ها و دیگری محدودیت حجم (مبلغ) تراکنش‌ها. بانک مرکزی با تعریف سقف تراکنش در سال ۱۴۰۴، امنیت مالی را افزایش می‌دهد.
به‌طوری که در صورت رخنه در حساب یا سرقت کارت، میزان برداشت یا انتقال پول محدود باشد. از سوی دیگر، این سقف‌ها دولت و بانک‌ها را در رصد جریان‌های مالی یاری می‌کند تا از فرار مالیاتی و پول‌شویی جلوگیری شود.
انواع سقف تراکنش‌ها
در بانکداری ایران سقف‌های مختلفی برای روش‌های گوناگون جابه‌جایی پول تعریف شده است. در ادامه به معرفی انواع تراکنش های بانکی می پردازیم.
کارت به کارت (شتابی):
سقف روزانه انتقال وجه با خودپرداز، همراه‌بانک و اینترنت‌بانک ۱۰ میلیون تومان است. انتقال از طریق اپلیکیشن‌های موبایل پرداخت (مانند «آپ» یا «تاپ») حداکثر ۵ میلیون تومان در روز می‌باشد. (توجه داشته باشید که این سقف‌ها برای هر کارت اعمال می‌شود.)
برداشت نقدی از خودپرداز:
سقف برداشت نقدی روزانه از دستگاه‌های خودپرداز ۳۰۰ هزار تومان تعیین شده است. برای برداشت نقدی مبالغ بالاتر، باید حضوری به شعبه مراجعه کرد؛ در شعب بانک معمولاً تا حدود ۱۵ میلیون تومان امکان برداشت وجود دارد (با ارائه اسناد مثبته).
خرید اینترنتی (درگاه‌های پرداخت)
بر اساس بخشنامه بانک مرکزی، سقف کل خرید اینترنتی (مجموع کارت‌های بانکی یک فرد) در هر روز ۲۰۰ میلیون تومان تعیین شده است همچنین سقف ماهانه برداشت از طریق درگاه‌های غیرحضوری برای هر فرد ۱ میلیارد تومان است.
سامانه ساتنا و پایا:
برای انتقال بین بانکی مبالغ سنگین، کارگروه بانک مرکزی سقف‌های جدیدی مشخص کرده است. حداقل مبلغ قابل انتقال با سامانه ساتنا از ۵۰ میلیون به ۱۰۰ میلیون تومان افزایش یافته و سقف انتقال با سامانه پایا نیز به ۲۰۰ میلیون تومان رسیده است. (سامانه ساتنا عمدتاً برای مبالغ بالا و سامانه پایا برای پرداخت‌های خرد و پیوسته به‌کار می‌رود.)
سامانه «پل» (انتقال وجه با شناسه یکتا)
این سامانه که برای انتقال وجه سریع بین بانک‌ها است، سقف انتقال غیرحضوری روزانه را از ۱۰ میلیون به ۵۰ میلیون تومان افزایش داده و سقف حضوری را از ۱۵ میلیون به ۱۰۰ میلیون تومان رسانده است. همچنین تعداد درخواست قابل دریافت در این سامانه برای هر نفر حداکثر ۵ دستور در روز تعیین شده است.
کارتخوان (POS)
برای خرید کالا و خدمات با کارت بانکی، سقف خرید روزانه با هر کارت ۵۰ میلیون تومان است و مجموع خرید از تمام کارت‌های یک فرد در روز نیز ۲۰۰ میلیون تومان می‌باشد. (همچنین اگر کارتخوان قابلیت انتقال وجه داشته باشد، سقف انتقال با هر کارت ۵۰ میلیون و مجموع کارت‌ها ۱۰۰ میلیون تومان در روز است).
سقف تراکنش‌ها بر اساس نوع عملیات بانکی
| نوع عملیات بانکی | سقف روزانه | سقف ماهانه | توضیحات |
| کارت به کارت (شتابی) | ۱۰ میلیون تومان | متغیر (با تعداد کارت‌ها) | با اپ پرداخت‌ها: ۵ میلیون |
| خرید اینترنتی (درگاه پرداخت) | ۲۰۰ میلیون تومان | ۱ میلیارد تومان | مجموع تمام کارت‌ها |
| برداشت نقدی از خودپرداز | ۳۰۰ هزار تومان | – | در شعبه: تا ۱۵ میلیون |
| انتقال پایا | ۲۰۰ میلیون تومان | – | زمان‌دار، بین‌بانکی |
| انتقال ساتنا | حداقل ۱۰۰ میلیون تومان | – | فوری، بین‌بانکی |
| سامانه «پل» غیرحضوری | ۵۰ میلیون تومان | – | سقف حضوری: ۱۰۰ میلیون |
| کارتخوان (POS) | ۵۰ میلیون تومان | ۲۰۰ میلیون تومان | مجموع کارت‌ها در روز |
تغییرات سقف تراکنش در سال ۱۴۰۴
در سال ۱۴۰۴ تغییراتی در سقف‌های بانکی اعمال شده که آخرین بخشنامه‌های بانک مرکزی آن‌ها را اعلام کرده‌اند:
خرید اینترنتی (از طریق درگاه‌ها): در اردیبهشت ۱۴۰۳ سقف روزانه خرید غیرحضوری به ۲۰۰ میلیون تومان و ماهانه به ۱ میلیارد تومان افزایش یافتcbi.ir (این ارقام برای سال ۱۴۰۴ نیز همانند ۱۴۰۳ معتبرند).
ساتنا و پایا: بخشنامه‌ای در اردیبهشت ۱۴۰۴ حداقل مبلغ دستور در ساتنا را به ۱۰۰ میلیون تومان و حداکثر مبلغ در پایا را به ۲۰۰ میلیون تومان افزایش داده است.
سامانه پل: در همان بخشنامه سقف تراکنش‌های سامانه پل به ۵۰ میلیون تومان برای تراکنش‌های غیرحضوری و ۱۰۰ میلیون تومان برای تراکنش‌های حضوری در روز افزایش یافت.
برداشت از خودپرداز: با تصویب هیأت عامل بانک مرکزی در فروردین ۱۴۰۴ سقف برداشت نقدی از خودپردازها به ۳۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرد و این سقف همچنان برقرار است.
دلایل محدودسازی سقف تراکنش‌ها
با محدود کردن سقف تراکنش‌ها، راه‌های تخلف و استفاده از حساب‌های اجاره‌ای برای فرار از مالیات مسدود می‌شود. یکی از معاونان بانک مرکزی در مصاحبه‌ای تأکید کرده که مشخص کردن سقف به معنای «شفاف‌سازی تراکنش‌ها»ست و کمک می‌کند تا بسیاری از فسادها و قاچاق کاهش یابد.
تعریف سقف مشخص برای هر حساب بانکی، حساب‌های شخصی را از تجاری جدا و فعالیت‌های شفاف را تقویت می‌کند. در نتیجه تلاش شده تا گردش‌های مشکوک مالی به حداقل برسد و نظارت بر فعالیت‌های مالی افزایش پیدا کند.
یکی دیگر از دلایل این محدودیت‌ها وضعیت کمبود پول نقد در کشور و فرسودگی اسکناس‌هاست. بانک مرکزی می‌کوشد با این محدودیت‌ها مردم را به سمت استفاده از روش‌های پرداخت الکترونیک سوق دهد. به عبارت دیگر، کاهش استفاده از اسکناس به نفع شبکه بانکی و اقتصاد ملی است، اما در عین حال بانک‌ها ناگزیرند با توجه به منابع موجود سقف‌های مشخصی تعیین کنند.
پیامدهای محدودیت سقف تراکنش برای کسب‌وکارها و افراد
محدودیت در سقف تراکنش‌ها تأثیرات مختلفی بر فعالیت روزمره افراد و کسب‌وکارها دارد. از یک سو، این محدودیت‌ها امنیت معاملات را افزایش داده و به شفافیت مالی کمک می‌کنند، اما از سوی دیگر ممکن است مشکلاتی ایجاد کنند:
به‌ویژه افرادی که فاقد پرونده مالیاتی هستند، اگر در یک ماه بیش از ۲۰۰ تراکنش یا بیش از یک میلیارد تومان واریزی کارت به کارت داشته باشند، حسابشان مسدود می‌شود. این مسدودی حساب می‌تواند کسب‌وکارهای کوچک و افراد عادی را به دردسر بیندازد، چرا که برای رفع مشکل ناچارند به مراجع مالیاتی مراجعه کنند.
برای کسب‌وکارها و مشتریان معمولی، محدودیت سقف به معنای تکه‌تکه‌کردن معاملات است. مثلاً فروشگاهی که نیاز به واریز مبلغ زیادی به حساب تأمین‌کننده دارد، باید مبلغ را در چند روز یا چند کارت منتقل کند. این موضوع روند کار را کند کرده و گاهی هزینه‌های اضافی (مثل کارمزد بیشتر یا صرف زمان) به‌بار می‌آورد.
محدودیت تراکنش بانک‌ها باعث شده برخی فعالان اقتصادی به ابزارهای مالی جایگزین روی بیاورند. برای مثال، افزایش علاقه به ارزهای دیجیتال و کیف پول‌های الکترونیک از پیامدهای این محدودیت‌ها بوده است. افراد در مواردی که سقف تراکنش بانک پاسخگوی نیازشان نیست، به روش‌هایی مانند حواله‌های خارج از شبکه رسمی یا ابزارهای برخط متوسل می‌شوند.
روش‌های قانونی افزایش یا مدیریت تراکنش‌ها
برای کاهش اثرات محدودیت سقف تراکنش، روش‌های متعددی وجود دارد که به‌صورت قانونی می‌توان از آن‌ها استفاده کرد .افراد و کسب‌وکارها معمولاً با برنامه‌ریزی مالی و تشکیل پرونده مالیاتی مناسب، سعی می‌کنند از محدودیت‌های سقف تراکنش عبور کنند. به‌طور کلی، رعایت مقررات بانک مرکزی ضروری است، اما با اطلاع از راهکارهای قانونی می‌توان تأثیر این محدودیت‌ها را به حداقل رساند.
مراجعه به شعبه بانک:
یکی از ساده‌ترین روش‌ها درخواست حضوری افزایش سقف تراکنش است. مشتری می‌تواند با همراه داشتن کارت ملی و کارت بانکی به شعبه مراجعه کند و با تکمیل فرم، درخواست افزایش سقف را ارائه دهد. بانک پس از بررسی مدارک و شرایط حساب، در صورت امکان سقف تراکنش را افزایش می‌دهد.
اینترنت‌بانک و همراه‌بانک:
بسیاری از بانک‌ها امکان تغییر سقف تراکنش را به‌صورت الکترونیکی فراهم کرده‌اند. با ورود به سامانه اینترنت‌بانک یا اپ موبایل بانک، معمولاً در بخش تنظیمات یا خدمات مالی گزینه‌ای برای درخواست افزایش سقف وجود دارد در این روش نیز هویت فرد از طریق رمز یکبارمصرف یا پیامک احراز می‌شود.
ارائه ضمانت یا وثیقه:
در برخی موارد، بانک‌ها برای افزایش سقف تراکنش، دریافت وثیقه (مثل سپرده بانکی یا چک تأمین‌شده) را درخواست می‌کنند. با ارائه ضمانت معتبر، بانک می‌تواند بدون نگرانی سقف تراکنش روزانه مشتری را بالاتر ببرد.
تقسیم وجوه در چند حساب:
یکی از راه‌های دیگر مدیریت سقف تراکنش، استفاده از چند حساب بانکی برای یک فرد یا مجموعه است. با انتقال مبلغ مورد نظر از حساب‌های مختلف، می‌توان بدون نقض محدودیت‌های هر حساب، کل مبلغ را منتقل کرد (مطابق قوانین، ملاک محدودیت در بسیاری موارد مبلغ و تعداد تراکنش برای هر حساب است). برای مثال، شخصی که می‌خواهد ۶۰۰ میلیون تومان منتقل کند، می‌تواند این مبلغ را از طریق چند حساب به مقصد برساند.
استفاده از ابزارهای مالی و خرید اقساطی:
سرویس‌های مالی نوین نیز می‌توانند کمک‌کننده باشند. به عنوان مثال، خدمات خرید اقساطی و اعتبار خرید (همانند زرین‌پلاس) این امکان را فراهم می‌کنند که بدون انتقال یکجا مبالغ سنگین، کالا و خدمات مورد نیاز را خریداری کنید و پرداخت را به اقساط تبدیل کنید. این روش‌ها عملاً نیاز به جابه‌جایی پول نقد یا انتقال بانکی یکجا را کاهش می‌دهد.
جمع بندی
سقف‌های جدید تراکنش‌های بانکی در سال ۱۴۰۴ نشان‌دهنده تلاش بانک مرکزی برای کنترل جریان‌های مالی و افزایش شفافیت است. این محدودیت‌ها در عین حال هزینه‌ای را به کسب‌وکارها و کاربران تحمیل می‌کند که با آگاهی و استفاده از راهکارهای قانونی می‌توان آن را کاهش داد. به‌عنوان راهکار مکمل، سرویس‌های فین‌تکی مانند زرین‌پلاس با ارائه خدماتی نظیر اعتبار خرید، خرید اقساطی و بازگشت وجه، می‌توانند در شرایط سقف تراکنش جدید کمک‌کننده باشند. برای مثال، شما می‌توانید با استفاده از اعتبار خرید زرین‌پلاس کالای مورد نیاز خود را به‌صورت قسطی تهیه کنید و بدون نیاز به انتقال یکجا مبلغ زیاد، هزینه‌ها را در چند قسط پرداخت نمایید. این نوع خدمات، مدیریت مالی را تسهیل می‌کند و نگرانی ناشی از سقف تراکنش را به‌طور مؤثری کاهش می‌دهد.
در نهایت، با در نظر گرفتن محدودیت‌های جدید سقف تراکنش، استفاده از ابزارهای نوین مالی مانند خدمات زرین‌پلاس می‌تواند راهکاری هوشمندانه باشد. زرین‌پلاس با ارائه «وام خرید کالا» و «اعتبار خرید چهار قسطه» این امکان را فراهم می‌کند که کاربران بدون نیاز به پرداخت یکجای مبالغ بالا، خریدهای ضروری خود را مدیریت کنند. این خدمات نه‌تنها به افزایش قدرت خرید کمک می‌کنند، بلکه فشار ناشی از محدودیت‌های تراکنشی را نیز تا حد زیادی کاهش می‌دهند. برای آشنایی بیشتر با این خدمات، کافی است به وب‌سایت یا اپلیکیشن زرین‌پلاس مراجعه کنید.
سؤالات متداول
۱. سقف کارت به کارت در سال ۱۴۰۴ چقدره؟
۱۰ میلیون تومان در روز برای هر کارت از طریق بانک یا خودپرداز. با اپلیکیشن‌های پرداخت مثل «آپ»، فقط ۵ میلیون تومان.
۲. با درگاه پرداخت چقدر میشه پرداخت کرد؟
تا ۲۰۰ میلیون تومان در روز و ۱ میلیارد تومان در ماه برای کل کارت‌های یک فرد.
- سقف انتقال با ساتنا و پایا چقدره؟
ساتنا: حداقل ۱۰۰ میلیون تومان. پایا: حداکثر ۲۰۰ میلیون تومان در روز.
- اگه زیاد کارت به کارت کنم حسابم بسته میشه؟
بله، اگه ماهانه بالای ۲۰۰ تراکنش یا بیشتر از ۱ میلیارد تومان دریافت کنید و پرونده مالیاتی نداشته باشید، احتمال مسدودی هست.
۵. چجوری سقف تراکنشم رو بیشتر کنم؟
از طریق اپ یا اینترنت‌بانک برخی بانک‌ها امکان درخواست افزایش سقف هست. در غیر این صورت باید حضوری به شعبه برید.
